ปราสาทพนมรุ้ง

          สร้างขึ้นในศาสนาฮินดูลัทธิไศวนิกายบนยอดภูเขาไฟที่ดับสนิท มีการวางผังการก่อสร้างตามคติความเชื่อเรื่องภูมิจักรวาล โดยมีปราสาทประธานเปรียบดังเขาไกรลาสซึ่งเป็นวิมานแห่งพระศิวะเป็นศูนย์กลางจักรวาลตั้งอยู่บนสวรรค์ชั้นสูงสุด ชื่อ “พนมรุ้ง” เป็นชื่อเดิมที่ปรากฏในจารึกเขาพนมรุ้ง แปลว่า “ภูเขาที่กว้างใหญ่” ก่อนการก่อสร้างปราสาทประธานในราวพุทธศตวรรษที่ 15 มีการก่อสร้างปราสาทอิฐสองหลังขึ้น ปัจจุบันตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของปราสาทประธานซึ่งเหลือเพียงส่วนฐานและต่อมาในราวพุทธศตวรรษที่ 16 มีการก่อสร้างปรางค์น้อยที่ปัจจุบันตั้งอยู่ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของปราสาทประธาน ส่วนปราสาทประธานและสิ่งก่อสร้างหลักบนเขาพนมรุ้งสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 17 สมัยนเรนทราทิตย์ ดังปรากฏในศิลาจารึกพนมรุ้งหลักที่ 7 และ 9